Historie van Zuylestein

De geschiedenis van Zuylestein begint met een vermelding in de bisschoppelijke leenregister omstreeks 1381-1383. Jan van Zuylen is dan eigenaar van het versterkt huys.
"thuys mit sinre hostede dat gheheten is Sulensteyne dat gheleghen is in den kerspel Ameronghen ten Nederencghe. De familie van Zuylen, oorspronkelijk een geslacht uit de buurt van Nijmegen /Kleef heeft een vooraanstaande plaats ingenomen in het Sticht. Als ministerialen van de bisschop van Utrecht raakten zij betrokken bij de ontginning van moerassige gronden. Dit heeft geleid tot aanzienlijke bezittingen. Binnen enkele generaties waren er vele takken van de familie Van Zuylen verspreid over de provincie. Zo ook in het toenmalige Wijk bij Duurstede. Daar bekleden de van Zuylen's een aanzienlijke positie door o.a. De Natewisch (vanaf 1270) in hun bezit te hebben . Deze van Zuylen's van de Natewisch hebben ook Zuylestein tot 1502 in hun bezit gehad. Door vererving en verkoop kwam het in 1549 in handen van Ernst van Nijenrode, een aanzienlijk bestuurder van het sticht in de functie van Maarschalk.

Ernst van Nijenrode was op 25 februari 1523 getrouwd met Margareta van Renesse met de bisschop Filips van Bourgondie als getuige. Voorwaar een aanzienlijk huwelijk. Van de kinderen die ze kregen was Geertruid (1525-1605) de erfdochter van Zuylestein. Geertruid trouwde met Goert van Reede (1516-1585), de toenmalige bezitter van Kasteel Amerongen. Hun portretten hangen in Kasteel Amerongen en hun beeltenissen liggen ook nog in de Andrieskerk.
Zij kregen 5 kinderen waarvan Aleid, hun dochter, vrouwe van Zuylestein werd. Testamentair blijkt haar vader: Goert van Reede dwingende bepalingen te hebben opgenomen waarin o.a. staat wanneer zij kinderloos blijft, het bezit aan haar broer Frederik van Reede zal toebehoren. Wanneer Frederik van Reede in 1611 overlijdt draagt zij Zuylestein toch over aan haar neef Johan van Renesse. Echter de kinderen van Frederik van Reede vechten deze verkoop aan. Godard van Reede (1593-1641), adviseur van Frederik Hendrik(1584-1647) heeft zich daar nadrukkelijk mee bemoeid.

De ingewikkelde juridische procedure die het gevolg is duurt tot 1630. Dan grijpt Frederik Hendrik in en koopt de ridderhofstad Zuylestein voor 35.000 gulden. Vanaf die tijd zijn er diverse tuinontwerpen en tekeningen van het huis bewaard gebleven die de vele veranderingen zichtbaar maken. Vanaf dat moment worden kosten noch moeite bespaard om de ridderhofstad Zuylestein een voornaam uiterlijk te geven. Het grondgebied wordt verruimd. Vanaf 1632 behoort ook Leersum tot het grondgebied. De hoge jurisprudentie is van toepassing Kortom Zuylestein is dan een prachtig jachtslot en een hoge heerlijkheid met alle daarbij behorende rechten. Deze periode heeft geduurd tot 1640. Daarna vindt er een schenking van het bezit plaats.
Vanaf 15 maart 1640 is de nieuwe eigenaar Jonkheer Frederik van Nassau Zuylestein (1608 -1672), de natuurlijke zoon van Frederik Hendrik. In 1645 wordt hij benoemd tot luitenant Kolonel in het Utrechtse Regiment van het Staatse leger. Hij huwt in 1648 met Mary Killigrew. In 1659 wordt Frederik benoemd tot Gouverneur van zijn 8 jarig neefje. Toen nog Prins Willem III. Hij eindigt zijn carrière als Generaal der Infanterie en sneuvelt in het rampjaar 1672 bij Grevenbrugge in de buurt van Woerden.

De oudste zoon Willem (1649-1708) wordt gedoopt op 7 oktober 1649 in Den Haag en trouwt op 28 januari 1681 met Jane Wroth. Willem vergezelde onze toenmalige Stadhouder Koning Willem III naar Engeland. Daar voert hij het bevel als Adjudant Generaal over de Hugenoten. Hij deelt aan Queen Mary II de heugelijke overwinning aan de Ierse rivier de Boyne mede en verwerft o.a. de Engelse titel Graaf van Rochford. Vanaf dat moment zal de familie zich voornamelijk in Engeland ophouden. Twee van zijn dochters trouwen met zonen van de familie Reede, de bewoners van het nabij gelegen kasteel Amerongen. Onder invloed van erfelijke bepalingen opgesteld door Frederik Hendrik zal later blijken dat de eigenaars van kasteel Amerongen op een later tijdstip weer erfgenaam worden van de ridderhofstad Zuylestein.
De oudste zoon William Henry (1681-1710 en tweede graaf van Rochford) sneuvelt in de Spaanse Succesieoorlog bij Almenara op 27 juli 1710. Hierdoor wordt zijn broer Frederick van Nassau Zuylestein (1682-1738 en derde graaf van Rochford ) beleend met Zuylestein. Deze Frederick is een vooraanstaand lid van het Engelse Hogerhuis.

Frederick trouwt in 1714 met Elisabeth Savage. Hun oudste zoon Wiliam Henry (1717-1781) wordt de vierde graaf van Rochford. Hij is een zeer succesvol diplomaat en bekleedt belangrijke functies in binnen en buitenland. De vijfde graaf van Rochford is tevens de laatste en overlijdt in 1830, Daarna zijn de Van Nassau Zuylesteins uitgestorven in de mannelijke lijn. Daarna komt Zuylestein in het bezit van de achtste graaf van Athlone George Godard Henry van Reede.(1820-1843). Deze vererving vindt plaats via zijn betovergrootmoeder Henriëtte van Nassau Zuylestein die getrouwd was met Frederik Christaan van Reede.
Na zijn dood in 1843 volgt zijn zuster Elisabeth Mary hem op als bezitster van Zuylestein.
Zij trouwde met Frederick Child Villiers. Hun huwelijk bleef kinderloos. Na haar overlijden in 1897 legateerde zij Zuylestein aan haar neef Godard J.G.C. Graaf van Aldenburg Bentinck die op dat moment op kasteel Amerongen woonde. Sinds 1983 wordt de buitenplaats Zuylestein bewoond door zijn achterkleinkinderen, de familie De Brauwere Van Aldenburg Bentinck.

Vanaf 1901 wordt Zuylestein weer permanent bewoond door een broer van Graaf Bentinck uit Amerongen, Graaf Charles Bentinck.
Tot aan zijn overlijden in 1934 heeft hij daar gewoond.
Daarna is het nog eenmaal verhuurd. De heer Philip van Alphen, een kunstverzamelaar en directeur van een reclamebureau uit Amsterdam woonde er tot een bombardement in april 1945 het kasteel verwoestte. De misvatting dat er Duitse officieren zouden zijn gelegerd waren aanleiding voor de geallieerden om dit bombardement uit te voeren.
De naoorlogse perikelen, o.a. een bouwstop, waren er de oorzaak van dat de toenmalige ruïne in 1953 is afgebroken. Het heeft daarna tot 1981 geduurd eer er opnieuw een indrukwekkend landhuis werd gebouwd.
Inmiddels hebben er binnen het ommuurde terrein veel aanpassingen plaatsgevonden. Het historisch poortgebouw is op dit moment weer volledig in gebruik. De nog altijd aanwezige oude structuren van het landgoed verraden de allure van vroeger.